Ang Pransiya (panitikan)

 

Ang blog na ito ay maghahayag tungkol sa panitikan ng Pransya, na hanggang ngayon ay kanila pading iniingatan at pina pahalagahan. Ngunit atin muna  itong simulan sa kung ano ba ang meron sa Pransya. Tatalakayin natin ang tungkol sa kaligirang pangkasaysayan ng france, kultura, wika, pagkain, pananamit, tradisyon, pagpapahalaga at mga lugar na hinding hindi mo maaaring hindian. Kaya, tara na! maglakbay tayo sa france!

Ang France ay isa sa mga malalayang bansa na ating makikita sa kanluran ng kontinente ng Europe. Ang France ay pangatlo sa pinakamalaking bansa sa Kanlurang Europe at European Union. Ang kapitolyo ng France ay ang Paris, ang pinakamalaking lungsod ng bansa at sentro ng kultura at komersyo.💙  💖

               Republikang Pranses

                                          République Française

PAMBANSANG KASABIHAN                            PAMBANSANG AWIT                            

Liberté, Égalité, Fraternité                                        "La Marseillaise"

"Kalayaan, Kapantayan, Kapatiran"    

PANGULO NG BANSANG FRANCE

President Emmanuel Macron

PUNONG MINISTRO NG PRANSIYA

PRIME MINISTER JEAN CASTEX

PORMASYON NG PAMAHALAAN

Ang pormasyon ng pransiya ay nahahati sa tatlo. Ang unang pormasyon ay noong dumating ang mga franks at nagkaroon ng Franko - Prussian War. Ang prankong kaharian noong 486. Ito ay pinag-isa ni clovis. 

Ang ikalawang pormasyon ay ang kaharian ng Pransiya noong Agosto 842 ito ay dahil sa kasunduan ng Verdun.

At ang panghuli at ang nasa kasalukuyang pamahalaan ay ang saligang batas.

KASAYSAYAN NG PRANSIYA

Ang kaligirang pangkasaysayan ng pransiya ay labis na makakatawag pansin satin. Sapagkat tulad nating mga pinoy sila ay dati ding napasakamay sa mga pinunong pulos karangyaan lang ang pinapahalagahan kung kaya't naghirap ang bansang france sa mahabang panahon. Subalit, tila ba'y kahalintulad natin sila na palaban at nais makamtan ang kalayaan. Kung kaya't narito't basahin mo ang aking ginawang powerpoint presentation. 

kaligirang pangkasaysayan ng pransiya

KULTURA NG FRANCE

Kadalasan ay kinakabit ang kulturang Pranses sa Paris, na sentro ng moda, pagluluto, sining at arkitektura, subalit ang buhay sa labas ng Lungsod ng mga Ilaw ay ibang-iba at nagkakaiba sa bawat rehiyon. Magugunita na ang kultura ng  France ay naimpluwensiyahan ng Celtic at Gallo-Roman Culture, gayundin ang Franks, isang tribong  German.  Ang  France ay una nang tinawag na  Rhineland subalit  noong panahon ng Iron Age at Roman era ay tinawag na Gaul.

Habang ang malawak na pagkakaiba ay naghiwalay sa mga lungsod at punong - lungsod, sa loob ng nakalipas na 200 taon na digmaan – ang Digmaang Franco-Prussian, Unang Digmaang Pandaigdig at Ikalawang Digmaang Pandaigdig – nagkaroon ng magkaisang lakas.

WIKA NG PRANSIYA

French ang pangunahing wika ng 65.4 milyong mamamayan, subalit may iba pang wika ang mga rehiyon. Ang French, ang wikang opisyal ng France ay ang unang wika ng 88% ng populasyon samantalang ito naman ang  ikalawang wika ng mga tao rito na hindi French ang mother tongue o unang wika. 

Tinatayang 3% ng populasyon ay nagsasalita ng wikang  German, nangingibabaw ito sa mga probinsiya sa silangan, at may maliit na pangkat na nagsasalita ng Flemish sa Hilagang-Silangan. 

Arabic ang ikatlong pinakamalaking wikang ginagamit. Italian naman ang ikalawang wika ng mga nakatira sa hangganan ng Italy, at Basque na ginagamit ng mga nakatira sa French-Spanish Border. 

Ang iba pang wika ay Catalan, Breton (the Celtic language), Occitan dialects, at  mga wika mula sa dating kolonya ng France tulad ng Kabyle at Antillean Creole.

Relihiyon ng France

Katoliko ang pangunahing relihiyon ng France – tinatayang 80% ay nagsasabing sila ay Katoliko. Ang iba pang pangunahing relihiyon ay Islam, (karaniwang relihiyon ng mga dayuhan mula sa hilagang Africa), Protestante, at Judaism.

Pagpapahalaga ng mga taga-France

Malaki ang pagpapahalaga ng mga taga-France sa kanilang bansa at pamahalaan at karaniwang nagagalit kapag nakaririnig ng negatibong komento tungkol sa kanilang bansa. Ang pag-uugali nilang ito ay karaniwang itinuturing  ng mga turista lalo na ng mga Amerikano na kawalang-galang.

Ang ekspresiyong  “chauvinism” ay nagmula sa France.  Bagaman ang kababaihan ay gumaganap ng mahahalagang papel sa pamilya at negosyo, marami pa rin ang naniniwalang ang France ay male-dominated culture.

Niyayakap ng mga taga-France ang estilo at sopistikasyon at ipinagmamalaki nila ang katotohanang kahit sa mga pampublikong lugar ay mala-maharlika sila.
Ang mga taga-France ay naniniwala  sa  “egalite”  na nangangahulugang pagkakapantay-pantay, at ito’y bahagi ng motto ng kanilang bansa: “Liberte, Egalite, Fraternite.” Marami ang nagsasabi na mas pinahahalagahan nila ang pagkakapantay-pantay kaysa kalayaan at pagkakapatiran, ang dalawang huling salita sa kanilang motto.

Lutuin

Ang pagkain at alak ay sentro ng buhay sa lahat ng antas ng lipunan, at maraming mga pagtitipon ang nagaganap sa isang marangyang hapunan. Palaging may tinapay sa bawat oras ng pagkain, at karaniwan nang makakita ng mahaba, crusty baguettes na iniuuwi sa bahay. Ang keso ay mahalaga ring sangkap ng bawat pagkaing French.

Bagaman  marami na ang pagbabago sa  estilo ng pagluluto, marami pa rin ang nag-uugnay sa kanilang lutuin sa malapot na sarsa at komplikadong paghahanda.

Ang ilan sa matataas na uri ng pagkain nila ay boeuf bourguignon – nilagang baka na kinulob sa red wine, beef broth at nilagyan ng bawang, sibuyas at kabute – at coq au vin, ulam na may manok, alak na Burgundy, Jardons (maliliit na hiwa ng taba ng baboy), button mushrooms, sibuyas at maaari ring lagyan ng bawang.

Pananamit

Ang Paris ay kilala sa matataas na uri ng  fashion houses; ang mga taga-France ay kilala sa hindi matatawarang mariringal na pananamit. Karamihan sa kanila ay sopistikado kung manamit, disente at sunod sa uso (professional and fashionable style), ngunit hindi sobra sa dekorasyon (overly fussy). Ang karaniwang damit nila ay mahahabang amerikana, terno, mga bandana (scarves) at berets o bilog at malalambot na sombrero.

Sining

Ang sining ay nasa lahat ng sulok ng France – lalo na sa Paris at iba pang pangunahing lungsod – at ang impluwensiyang  Gothic,  Romanesque Rococo at  Neoclassic  ay makikita sa maraming simbahan at iba pang pampublikong gusali.

Marami sa mga kilalang artist ng kasaysayan, kabilang ang Espanyol na si Pablo Picasso at Dutch-born Vincent van Gogh ay naghanap ng inspirasyon sa Paris, at sila rin ang nagpasimuno ng impressionism movement.

Ang  Louvre Museum sa Paris ay ilan sa pinakamalalaking museum at ang tahanan ng maraming kilalang gawa ng sining, kasama na ang Mona Lisa at Venus de Milo.

Mga Piyesta at Pagdiriwang

Ipinagdiriwang ng mga taga-France ang mga tradisyunal na piyesta ng mga Kristiyano tulad ng Pasko at Mahal na Araw. Inaalaala din nila ang May Day, kilala rin bilang Araw ng mga Manggagawa tuwing Mayo 1 at Araw ng Tagumpay sa Europa kapag Mayo 8 bilang pag-alaala sa pagtatapos ng pakikipaglaban sa Europa noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig. Ang Araw ng Bastille ay ipinagdiriwang tuwing Hulyo 14, ang araw kung kailan ang  fortress ng Paris ay binagyo ng mga rebolosyunista upang masimulan na ang Rebolusyon sa France.

  MGA MAGAGANDANG TANAWIN SA PRANSIYA 

Hinding hindi mawawala ang mga magaganda at sikat na sikat na pasyalan sa france. Isa ito sa mga lugar na talaga namang makakapagpabighani sayo sa france. Narito ang aking powerpoint presentation at mamangha sa ganda ng pransiya. Halina't dadalhin kita sa pransiya!

mga tanawin sa pransiya

PANITIKAN ng PRANSIYA

At ngayon dumako naman tayo sa panitikan ng pransiya. Ang France ay isang bansang mayaman sa panitikan, gaya ng iba pang bansa sa Mediterranean. Ang mayamang panitikan ng bansa ang siyang nagsilbing kanlungan ng kanilang mga sinaunang kaugalian tradisyon, at kultura sa kabuuan.

Noong unang panahon, Rhineland ang naging katawagan sa bansang France. Pagdating ng panahon ng Iron Age at Roman era ay tinawag naman ito bilang Gaul.

    

MGA AKDA

Ang Kwintas

akda ni Guy de Maupassant

buod

Mayroong kagandahang taglay si Mathilde na hinahangaan ng marami. Gayunman, ang magandang dalaga ay mahirap lamang. Nakapangasawa rin siya ng isang lalaking kapos din at isang manunulat na maliit lamang ang kita. 

Isang araw, pag-uwi ng asawa ni Mathilde na si G. Loisel ay sinabi nitong inimbitahan sila sa isang piging ng kaniyang amo. Malungkot naman si Mathilde dahil wala siyang magarang dami. Binigyan siya ng asawa niya ng pambili ng damit. Ngunit nais ni Mathilde na magkaroon siya nang maayos na alahas. Dahil walang pambili ay nanghiram ito sa kaibigan at nakahiram naman. 

Namukod-tangi ang ganda ni Mathilde sa piging. Marami ang humanga sa kaniyang ganda. Pag-uwi nila, masaya ang mag-asawa dahil sa atensiyon. Ngunit nawala ni Mathilde ang kuwintas. Upang hindi masira ang relasyon sa kaibigan ay pinalitan nila ang kuwintas kahit mahal ang halaga nito. Dahil sa pagbili ng kuwintas na mataas ang halaga, nabaon sa utang ang mag-asawa. Dahil maliit lamang ang kita ni G. Loisel ay inabot sila ng sampung taon sa pagbabayad ng utang. 

Lumipas ang sampung taon ay nakita ng kaibigan ni G. Loisel si Mathilde. Nagulat ito dahil ibang-iba na ang hitsura nito mula nang makita sa piging. 

Sinabi ni Mathilde ang dahilan na naghirap sila dahil sa kuwintas na nawala. Sinabi ng kaibigan na hindi naman daw tuna yang kuwintas na suot niya noong gabi at isang imitasyon lamang.

Ang Kuba sa Notre Dame

akda ni Victor Hugo

buod

Noong unang panahon mayroong isang kuba na sobrang pangit na si Quasimodo. Nagkagusto siya kay La Esmeralda, isang napakagandang mananayaw.

Ngunit hindi lang si Quasimodo ang nagkagusto sa kanya, maging ang paring si Claude Frollo na kumukupkop kay Quasimodo at si Phoebus, ang kapitan ng tagapagtanggol ng kaharian ay nabighani rin.

Labis ang pagnanasa ni Frollo kay La Esmeralda kung kaya’t sinunggaban niya ito isang araw na naglalakad mag-isa. Nailigtas si La Esmeralda ng isang pilosopong si Pierre Gringoire.

Dinakip si Quiasimodo at natakdang bitayin ngunit hindi nabitay dahil nakiusap si Esmeralda. Sa oras na iyon ay nahulog ang loob ni Quasimodo kay La Esmeralda.

Sa kabilang banda, may nagtangkang pumatay kay Phoebus ang katipan ni La Esmeralda at pinaratangan si La Esmeralda kaya’t pinagdesisyunan siyang bitayin.

Nang oras na siya ay bitayin ay sumugod ang mga magnanakaw na kaanak ni La Esmeralda upang ipagtanggol siya at nandoon din si Quasimodo. Pinapili ni Frollo si La Esmeralda kung gusto ba nitong mabitay o mahalin na lamang siya ngunit mas gusto pang mamatay si Esmeralda kaysa mahalin si Frollo.

Noong makita ni Quasimodo na wala ng buhay si La Esmeralda ay labis siyang nasaktan at bigla na lang naglaho ngunit kalaunan ay natagpuan ang isang kalansay ng kuba na nakayakap sa kalansay ni La Esmeralda.